Prof Dr Saim Yılmaz
"Genital varislerin nedeni pelvik ven yetmezliğidir"
Genital-vajinal varisler, pelvik ven yetmezliği sonucu oluşan, kadınlarda vulva, vajina ve kasık iç kısmında, erkeklerde de testis çevresinde ve kasıkta görülen genişlemiş damarlardır. Bu varisler, özellikle doğum yapmış kadınlarda görülür ve ülkemizde batı ülkelerine göre çok daha sık rastlanmaktadır. Genital bölgedeki varislerin ana nedeni, pelvis adı verilen karın alt bölgesindeki bazı toplardamarların yetmezliğidir. Bu yetmezlik en sık sol gonadal vende ve sağ iliak vende görülür, daha az sıklıkla da bu bölgedeki diğer damarlarda rastlanabilir. Bu damarlardaki venöz yetmezlik sonucu, normalde akciğere doğru akması gereken toplardamar kanı, erkeklerde testis, kadınlarda yumurtalık, vajina bölgesinde birikir ve bu bölgede varislere neden olur. Bu varisler, daha sonra kasık iç bölgesinden bacağa uzanırlar ve ayaklara kadar inebilirler.
Genital-vajinal varisler, ülkemizde sık rastlanan, ancak genellikle tanı konulamayan ve tedavisi de yetersiz uygulanan bir varis grubudur. Varislerin genital bölgede ve kasığın iç kısımlarında olması, kadınlarda adet kanamaları sırasında bacaklarda ağrı olması tipik bulgulardır ve mutlaka bu tür varisleri akla getirmelidir. Tanıda en önemli yöntem renkli Doppler ultrasondur, ancak mutlaka konuyu bilen tecrübeli hekimler tarafından yapılmalıdır. Pelvik ven yetmezliği ve genital varisler, sıklıkla büyük safen venle birleşip bir süre sonra "ikincil" büyük safen ven yetmezliğine yol açarlar. Pratikte, büyük safen ven yetmezliği zannedilen hastaların önemli bir kısmı aslında pelvik ven yetmezliğine bağlı "ikincil" büyük safen ven yetmezliğidir. Bu tür hastalarda, sadece safen ven yetmezliğinin tedavi edilmesi yeterli değildir, mutlaka pelvik yetmezlik ve genital varisler de tedavi edilmelidir, aksi takdirde kısa sürede nüks görülebilir.
Genital-vajinal varislerin tedavisinde öncelikle altta yatan venöz yetmezlik tespit edilmelidir. Eğer, hastada sol gonadal ven yetmezliği varsa önce anjio cihazında sol gonadal ven koiller ve köpük kullanılarak kapatılmalıdır (embolizasyon). Daha sonra genital gölgede, vajina ve vulvadaki varisler ultrason rehberliğinde köpük skleroterapisi ile tedavi edilmelidir. Bu bölgedeki varislerin çoğu çıplak gözle görünmez, derindedir. Bu nedenle, skleroterapi mutlaka ultrason rehberliğinde dikkatli bir şekilde yapılmalıdır. Hastada ilave olarak bacaklarda da venöz yetmezlik ve varis gelişmişse, bunlar da daha sonra lazer, köpük ve miniflebektomi gibi yöntemlerle tedavi edilmelidir.